عاشورای چند سال اخیر، ‌مخصوصا امسال در افغانستان را دو گروه افراطی به چالش کشانیده:

گروه اول؛ دوستان نادان افراطی  و کسانی که آگاهانه و یا نا آگاهانه با سخن و طرح اندیشه های غیر معقول و غیر منطقی باعث حساسیت ها و تضعیف برگزاری مراسم عاشورا می گردند.

گروه دوم؛‌ افراطی هایی که در صدد حذف و کم رنگ کردن اندیشه های عاشورای حسینی هستند.

هردو نگرش برای مکتب عاشورا چالش جدی و خطر افراطی به شمار می رود و کسانی که صادقانه فارغ از غرض و مرض، از این ایام تجلیل می کنند و می خواهند از آموزه های عاشورا درس وعبرت بیاموزند، متفاوت می اندیشند ازکسانی که این ایام را فرصتی برای عقده‌گشایی، استفاده ابزاری و سیاسی و نمایش تندروی‌های خودشان می دانند. به  همین اساس می توان گفت نگرش افراطی به عاشورا از ناحیه دوستان نادان و دشمنان افراطی در طول تاریخ خسارت های زیان باری به اندیشه دینی و مذهبی در پی داشته است.

اکنون که در نخستین روزهای عزاداری و سوگواری دهه اول محرم قرار داریم، باکمال تأسف  با چالش های مختلف مواجه هستیم و می طلبد که با در نظر داشت وضعیت کنونی و تهدیدات امنیتی متوجه رفتارها وحرکت های  خود در دهه‌ی اول و دوم محرم باشیم. در این ایام می بایست حرکت ها و عملکردها محتاطانه، دقیق و عاقلانه صورت گیرد، تا از هر نوع حادثه ای  احتمالی که هزینه‌های جبران‌ناپذیر جانی و مالی در پی دارد جلوگیری شود و با حرکت های هوشمندانه و سنجیده اجازه ندهیم که گروه های افراطی با استفاده از  این فرصت  به اختلافات و درگیری های مذهبی دامن بزنند و رویدادهای هولناکی را خلق کنند، برای اینکه در کام این بازی های خطرناک نیفتیم، به‌جاست که اندیشیده و عاقلانه به سراغ دهه‌ی اول محرم‌الحرام به‌ ویژه روزهای تاسوعا و عاشورا برویم، چالش های خطر ساز دوستان نادان و دشمنان افراطی را جدی بگیریم.

– چالش ا ول؛‌ حرکت های ناسنجیده،‌غیر منطقی و افراطی  از ناحیه کسانی که مدعی پیروی ازنهضت عاشورا هستند صورت می گیرند، این عده  با رقابت، استفاده ابزاری از این مناسبت،‌ رفتارهای غیر منطقی و ناروای شان، بهانه به دست دشمن داده، عاشورا و نهضت ماندگار نواسه رسول خدا صلی الله علیه و آله را از درون آسیب پذیر می ساند، این ها با رفتارها و حرکت های که هیچ سنخیت با عاشورا و مکتب عاشورا ندارد، با دامن زدن به نفاق های مذهبی، قومی، سمتی، حزبی و جناحی زمینه و بستری را برای فعالیت دشمنان اسلام و مردم مسلمان افغانستان فراهم  می سازند و از جانب دیگر اینگونه افراد از احساسات و عواطف پاک جوانان سوء استفاده نموده، رفتار و اهداف سیاسی شان را در این ایام جنبه مذهبی می دهند، در حالیکه در این مجموعه کسانی هستند که ارزش ها را به نقد می کشانند، افرادی بنام قوم اسطوره سازی نموده و در تقابل با پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله قرار می دهند، حتی می کوشند نام رهبر سیاسی و قومی شان را جایگزین نام مبارک خاتم ا لانبیاء صلی الله علیه و آله نمایند و این افراد از عاشورا به عنوان ابزار  نمایش و قدرت نمایی استفاده می کنند.

در حالیکه رسالت پیروان امام حسین علیه السلام و نهضت عاشورا  این است که مردم را با مکتب عاشورا آشنا  سازند، معرفت عاشورای را افزایش دهند؛ نه اینکه محرم و عاشورا فرصتی برای قدرت نمایی، استفاده ابزاری و حذف رقبای سیاسی و بلکه عاشورا و نهضت ماندگار امام حسین علیه السلام همدیگر پذیری، ایثار، اخوت اسلامی و همگرایی دینی و ملی است.

زیرا  امام حسین علیه السلام و نهضت ماندگار آن حضرت، متعلق به مذهب و مردم خاص نیست، بلکه متعلق به همه مسلمانان، پیروان مذاهب اسلامی،‌آزاد اندیشان و عدالت خواهان عالم هست و چنانچه گاندی رهبر هندوستان امام حسین علیه السلام را الگوی مبارزاتی خویش می خواند، هرکس که  به عدالت و آزادی عشق می ورزد، امام حسین علیه السلام را متعلق به خویش می پندارند.

بنابراین تمام مسلمانان از هرفرقه ای اسلامی که باشند  متناسب با شناخت که از امام حسین علیه السلام و مکتب عاشورا دارند با امام حسین علیه السلام و مکتب عاشورا ارادت و پیوند برقرار می کنند واز محرم و عاشورا براساس فهم و برداشت خویش تجلیل وگرامی داشت به عمل می آورند.

– چالش دوم؛‌ دشمنان قسم‌خورده و افراطی بنام اسلام و در حقیقت اسلام غربی و سکولارهایی هستند که از ریشه با عاشورا و برگزاری مراسم عاشورا مشکل دارند، آنان با تمام توان و نیرو در تلاش حذف و عدم برگزاری مراسم عاشورا و برهم زدن و نابودی آن می باشند و حتی اگر به  قیمت کشته شدن انسان های بی گناه منجر گردد نه تنها در محرم و عاشورا بلکه در هر مناسبت دیگری و هرگونه عمل زشت تروریستی و جنایات شان را،‌ با توجیه و فریب افکار عمومی به نام اسلام مشروعیت می دهند.

در چنین وضعیت بخصوص روزهای تاسوعا و عاشورا می طلبد که مردم دیندار و پیروان عاشورای حسینی به مسایل امنیتی  توجه و دقت لازم و جدی نمایند و اوضاع امنیتی و تهدیدهای که و جود دارد ایجاب می کند که مردم عزادار با هماهنگی نیروهای امنیتی با دقت و در عین حال متواضعانه و سنجیده شده و دور از بی نظمی و تصامیم احساساتی و عجولانه، مراقب حرکت های مشکوک بوده و آن را در اسرع وقت  با نیروهای امنیتی شریک سازند؛ در نخستین روزهای ورود محرم،‌ نگارنده و جمع از دوستان بخاطر تهدیدات امنیتی در خصوص حوزه ششم کابل با جنرال حفیظ الله علی زاده آمر حوزه ششم امنیتی پولیس کابل صحبت داشتیم، من مثال هایی از نا امنی در این حوزه را یاد آورشدم، اما او با قاطعیت گزارشات ارائه شده را رد نموده و با آنکه باور مندم که او با گفته هایم اطمینان قلبی داشت ولی نمی خواست بپذیرد که در حوزه ششم نا امنی رُخ داده و یا چنین اتفاقی خواهد افتاد.

بهرحال!
امنیت دهه‌ی عاشورا با بسیج مدبرانه مردمی در عین‌حال همگام و هم‌نوا با دولت ضروریست، زیرا مسئولیت داشتن دولت در دفاع از جان ومال شهروندان کشور نباید باعث بی تفاوتی مردم در قبال تهدیدات امنیتی شوند، اوضاع آشفته‌ی کنونی و توان دولت در جهت مهار عملیاتی تروریستی بر همه روشن می باشد.

هم‌کاری مردم؛ نهادهای مذهبی و مکلفیت ارگان‌های امنیتی

همه ساله با فرا رسیدن محرم و سالروز شهادت حضرت امام حسین علیه  السلام و گرامی داشت از دهم محرم الحرام، برا ی مردم مسلمان افغانستان و حکومت فرصت مناسبی بوجود می آمد تا رئیس جمهور،‌ مقامات ارشد حکومتی، نهادهای دینی و سیاسی، برخی شخصیت های مستقل و مسئولین هیآت مذهبی طی نشست های مشترک دیدگاه های شان را در خصوص موضوعات مهم کشور و از جمله تأمین امنیت شهرواندان بیان کنند.

نهادهای علمی، فرهنگی و اجتماعی همانند؛ وزارت ارشاد حج و اوقاف، وزارت اطلاعات و فرهنگ،‌ وزارت دفاع ملی، وزارت امور داخله، ریاست امنیت ملی و همچنان؛ شورای اخوت اسلامی، شورای علمای شیعه،‌ شورای عالی تنظیم امور دینی،  شورای ائمه مساجد، تکایا و حسینیه های کابل و …. هرکدام طی جلسات مشترک و جداگانه با صدور اطلاعیه، منشور و دستورالعمل ها در تأمین امنیت مراسم عاشورای حسینی تاکید می نمودند و اقدامات عملی نیز در این زمینه صورت می گرفت.

با این همه، مراسم دهه ای اول محرم امسال درافغانستان، بیشتر از سالهای گذشته به جلسات مقامات ارشد حکومتی، مخصوصا رئیس جمهور، نیروهای امنیتی، علما و مسئولین هیآت مذهبی را می طلبید؛ زیرا در پی چندین حملات خونین اخیر تروریستان به اماکن مذهبی، ضرورت داشت تا نسبت به سالهای قبل از اعمال نفوذ برخی شخصیت ها و حلقات سیاسی کاسته می شد.

امسال علاوه بر افزایش نا امنی در اماکن مذهبی، برگزاری کمیسیون مردمی و امنیتی، جلسات توجهی به مراتب نسبت به سالهای قبل کمرنگ و در انحصار حلقات خاص سیاسی قرار داشته و علاوه بر آن طی پیشنهادات  برخی نهادهای دینی، سیاسی، فرهنگی و شخصیت ها، حکومت افغانستان را به این وا داشت تا تصمیم به مسلح ساختن صدها غیرنظامی برای حفاظت از مساجد، تکایا و مراکزی دینی و فرهنگی شهر کابل نمایند و این پروسه از میان حدود پانصد مراکز دینی، شامل حدود یکصد مراسم عاشورایی دهه ای اول محرم می گردد، هرچند مولوی عنایت الله بلیغ خطیب مسجید پُل خشتی توزیع اسلحه به تعداد از مساجد اهل سنت را نپذیرفت و گفت: وظیفه دولت تأمین امنیت شهروندان این کشور می باشد و گفتنی است که روند توزیع اسلحه در سراسر کشور در نظر گرفته شده و بعضی ها این مساله را از ضعف نیروهای امنیتی افغانستان در خنثی‌سازی و ریشه‌کن کردن خشونت‌های مرگبار می پندارند و برخی دیگر مسلح ساختن غیر نظامی ها را چالش بر انگیز و سبب معضلات عوامل ذیل به شمار می آورند:

۱) روند تطبیق پالیسی حکومت برای امنیت مراکز دینی در محرم امسال با توزیع اسلحه، تجهیزات و معاش افرادی که برای تامین امنیت مساجد و تکایا استخدام می شوند، باعث اختلاف در درون مراکز مذهبی تشیع و آن هم به دلیل بی توجهی، غفلت و یا حریف داری به تعداد مراکز و اشخاص و بعنوان مثال ایجاد اختلاف میان حجت الاسلام مدرسی زاده خطیب مدرسه مهدویه برچی با هیئت امنای آن بخاطر معرفی افراد غیر نظامی و نیز نا دیده گرفتن مراکز تاثیر گذار(در نخستین روزهای اجرایی شدن این پروسه مدرسه محمدیه شهید آیت الله العظمی علامه واعظ، واقع تپه سلام از مراکز درجه اول شیعه(هرچند بعدا به اثر مخالفت ها مشکل حل گردید)، تکیه خانه جوادیه منطقه دهبوری، از مراکز معروف) و دهها مثال دیگر.

۲) جلسات همانند؛‌ جلسه دوشنبه شب ۲۷ سنبله ۱۳۹۶ خورشیدی در منزل و به ریاست سرور دانش، معاون دوم رئیس‌جمهوری افغانستان با حضور مقام‌های امنیتی و برخی علما و مسئولین احزاب سیاسی شیعه؛ قبل از ظهر سه شنبه ۲۸ سنبله ۱۳۹۶ خورشیدی، شورای عالی تنظیم امور دینی، با حضور برخی علما اقشار مختلف مردمی؛ بعد از ظهر چهار شنبه ۲۹ سنبله ۱۳۹۶ خورشیدی شورای ائمه مساجد و تکایای شهر کابل باحضور برخی علما و اقشار مختلف  و… جهت  بررسی آخرین وضعیت تدابیر امنیتی مساجد، تکایا و روند تطبیق پالیسی حکومت برای امنیت مراکز دینی اهل تشیع مورد ارزیابی قرار گرفت، در مورد جلسات اول و دوم نه تنها فرامذهبی نبود، بلکه در انحصار هوا داران حزب خاصی قرار داشت و در این جلسات ترکیبات مذهبی در نظر گرفته نشده بود، علمای اهل سنت نیز در این جلسات حضور نداشتند، افرا خاص به کمیسیون معرفی و برخی ها نیز از سِمت های شان برکنار که خود بزرگترین چالش برای برگزاری مراسم عاشورای امسال است و بدین جهت دوستان نادان که آگاهانه و یا نا آگاهانه و غیر معقول و در نهایت برنامه های آنان به حساسیت های مذهبی، سیاسی و به کمرنگ نمودن مراسم عاشورا می انجامد.

۳) در توزیع اسلحه به افراد غیر نظامی و هرچند قابل اعتماد مردم برای تامین امنیت مساجد و تکایا برای مدت مشخص هم باشد، مسئولیت بسیار سنگین متوجه حکومت و حلقات دخیل در این قضیه است، زیرا ممکن افرادی در زمان پذیرفتن مسئولیت در صدد انتقام جویی، تخریب چهره های تأثیر گذار و در نهایت سوء استفاده از این فرصت را بنمایند، حکومت وظیفه دارد که تأمین امنیت نمایند و هم‌کاری مردم بدون توزیع اسلحه با نهادهای امنیتی در تامین امنیت مساجد، تکایا و سایر امکان مذهبی و فرهنگی باعث تقویت اعتماد مردم به دولت می گردد.

به همین مناسبت، از دولت جمهوری اسلامی افغانستان میخواهیم که در تأمین امنیت برنامه‌های سوگواری و ایجاد فضای امن برای عزاداران حسینی در نقاط مختلف کشور و از جمله شهروندان کابل توجه جدی نموده و می بایست مراسم دهه ای اول محرم به گونه مدیریت شود که از بی نظمی، احساسات نابجا و استفاده سوء حلقات سیاسی با اعمال نفوذ جلوگیری شود و از جانب دیگر به تحکیم و ثبات امنیت، اخوت اسلامی، وحدت ملی و همدلی بین مردم و اقشار مختلف جامعه و  پیروان مذاهب اسلامی در کشور مساعد گردد.

به امید آن روز!

نویسنده: سید جعفرعادلی«حسینی»، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اخوت اسلامی افغانستان